Zrozum świat kryptowalut dzięki naszemu kompleksowemu słownikowi pojęć. Znajdziesz tu wszystkie najważniejsze terminy, które pomogą Ci rozpocząć przygodę z Bitcoinem i innymi kryptowalutami.
Adres Bitcoin – Unikalny ciąg znaków, na który można otrzymać Bitcoiny. Działa jak numer konta bankowego.
Airdrop – Bezpłatna dystrybucja kryptowalut do posiadaczy określonych tokenów w celu promocji lub nagrodzenia społeczności.
Altcoin – Każda kryptowaluta, która nie jest Bitcoinem, np. Ethereum czy Litecoin.
ASIC – Specjalistyczny sprzęt komputerowy zaprojektowany do efektywnego kopania Bitcoinów lub innych kryptowalut.
Bear Market – Okres spadków cen na rynku kryptowalut, charakteryzujący się pesymizmem i wyprzedażą aktywów przez inwestorów.
Bitomat – Urządzenie przypominające bankomat, służące do zakupu lub sprzedaży Bitcoinów za tradycyjną walutę.
Blok – Zestaw transakcji zapisany i zweryfikowany w blockchainie, który jest następnie dodawany do łańcucha bloków.
Blockchain – Rozproszona i niezmienialna baza danych przechowująca wszystkie transakcje w sieci Bitcoin, uporządkowane w formie chronologicznego łańcucha bloków.
Bull Market – Okres wzrostów cen na rynku kryptowalut, charakteryzujący się optymizmem i chęcią kupna aktywów przez inwestorów.
Cena rynkowa – Aktualna wartość jednego Bitcoina lub innej kryptowaluty na rynku, zależna od dynamicznych sił podaży i popytu.
Cold wallet – Portfel kryptowalutowy działający offline (np. sprzętowy lub papierowy), zwiększający bezpieczeństwo środków poprzez odłączenie od internetu.
Consensus Mechanism – Mechanizm osiągania zgody między uczestnikami sieci blockchain co do ważności transakcji i stanu księgi, np. Proof of Work (PoW) lub Proof of Stake (PoS).
DAO (Decentralized Autonomous Organization) – Zdecentralizowana autonomiczna organizacja zarządzana przez kod i głosowania społeczności, bez centralnego zarządu.
DApp (Decentralized Application)– Zdecentralizowana aplikacja działająca na blockchainie, bez pojedynczego punktu kontroli.
Decentralizacja– Brak centralnej jednostki zarządzającej systemem Bitcoin, co oznacza, że sieć jest kontrolowana przez jej użytkowników i węzły.
Dywidenda (Yield) – Zyski generowane z posiadania lub stakowania kryptowalut, wypłacane regularnie inwestorom.
Ekosystem kryptowalutowy – Ogół projektów, platform, technologii i społeczności związanych z daną kryptowalutą lub blockchainem.
Faucet (Kranik) – Strona internetowa, która rozdaje małe ilości kryptowalut w zamian za wykonanie prostych zadań lub rozwiązanie Captchy.
Fiat– Tradycyjna waluta państwowa, emitowana przez rządy i banki centralne, np. polski złoty, euro czy dolar amerykański.
Fork – Rozgałęzienie blockchaina, tworzące nową, niezależną wersję protokołu lub kryptowaluty (np. Hard Fork lub Soft Fork).
Gas Fee– Opłata transakcyjna w sieciach blockchain (np. Ethereum), uiszczana za wykonanie operacji lub smart kontraktu.
Genesis Block – Pierwszy blok w łańcuchu bloków (blockchainie), punkt początkowy historii danej kryptowaluty.
Giełda kryptowalut – Platforma internetowa, która umożliwia użytkownikom kupno, sprzedaż i wymianę różnych kryptowalut.
Halving– Proces zmniejszania o połowę nagrody za wydobycie bloku w sieci Bitcoin, występujący co około cztery lata, co wpływa na podaż Bitcoina.
Hash – Kryptograficzne przekształcenie danych w unikalny, stałej długości ciąg znaków, używane do weryfikacji integralności danych.
Hash Rate – Całkowita moc obliczeniowa sieci Bitcoin lub innej kryptowaluty, mierząca liczbę operacji haszowania na sekundę.
HODL – Slangowe określenie oznaczające trzymanie Bitcoina lub innej kryptowaluty długoterminowo, niezależnie od krótkoterminowych wahań cen.
Klucz prywatny – Sekretny kod dający dostęp do portfela kryptowalutowego i umożliwiający autoryzację transakcji. Musi być chroniony.
Klucz publiczny – Kryptograficzny adres, który jest generowany z klucza prywatnego i służy do odbierania kryptowalut.
Kopanie (Mining) – Proces weryfikowania i dodawania nowych transakcji do blockchaina poprzez rozwiązywanie skomplikowanych problemów kryptograficznych.
KYC (Know Your Customer) – Proces weryfikacji tożsamości użytkownika wymagany na regulowanych giełdach i platformach, mający na celu zapobieganie praniu pieniędzy.
Lightning Network – Technologia warstwy drugiej (Layer 2) dla Bitcoina, mająca na celu przyspieszenie i obniżenie kosztów mikrotransakcji.
Liquidity Pool– Pula środków kryptowalutowych zdeponowanych w smart kontrakcie, ułatwiająca zdecentralizowane wymiany tokenów (DEX).
Market Cap (Kapitalizacja rynkowa) – Całkowita wartość wszystkich dostępnych monet danej kryptowaluty, obliczana jako cena jednej monety pomnożona przez ich całkowitą liczbę w obiegu.
Miner – Osoba lub maszyna (np. ASIC) uczestnicząca w procesie wydobycia bloków i zatwierdzania transakcji, nagradzana nowymi monetami i opłatami transakcyjnymi.
Mining Pool– Grupa minerów, którzy łączą swoją moc obliczeniową, aby zwiększyć szanse na wydobycie bloku i dzielić się nagrodami.
Mnemonic / Seed phrase – Zestaw 12–24 słów, które służą do odzyskiwania dostępu do portfela kryptowalutowego w przypadku jego utraty lub uszkodzenia.
NFT (Non-Fungible Token)– Niewymienialny token; unikalne cyfrowe aktywo, przypisane do konkretnego zasobu (np. grafiki, muzyki, wideo) na blockchainie.
Oracles – Usługi zewnętrzne, które dostarczają dane ze świata rzeczywistego do smart kontraktów na blockchainie.
Peer-to-peer (P2P) – Bezpośrednia wymiana aktywów między dwoma użytkownikami, bez konieczności angażowania pośrednika.
Portfel kryptowalutowy – Aplikacja lub urządzenie (fizyczne) do przechowywania kluczy prywatnych i zarządzania Bitcoinem lub innymi kryptowalutami.
Proof of Stake (PoS) – Mechanizm konsensusu, w którym użytkownicy "blokują" swoje kryptowaluty (stake), aby walidować transakcje i tworzyć nowe bloki.
Proof of Work (PoW) – Mechanizm konsensusu wykorzystywany przez Bitcoin, wymagający od minerów rozwiązania skomplikowanych problemów obliczeniowych do zatwierdzenia bloku.
ROI (Return on Investment) – Wskaźnik zwrotu z inwestycji, mierzący zysk lub stratę w stosunku do początkowej inwestycji.
Satoshi – Najmniejsza możliwa jednostka Bitcoina (1 BTC = 100 000 000 satoshi), nazwana na cześć twórcy Bitcoina.
Scam Coin / Rug Pull– Oszustwo w świecie kryptowalut, gdzie twórcy projektu nagle wycofują płynność lub fundusze, pozostawiając inwestorów z bezwartościowymi tokenami.
Smart contract – Samowykonująca się umowa, której warunki są zapisane bezpośrednio w kodzie i przechowywane na blockchainie, automatycznie egzekwująca swoje postanowienia.
Stablecoin – Kryptowaluta, której wartość jest powiązana z wartością stabilnego aktywa, np. waluty fiducjarnej (jak dolar amerykański), złota lub innego koszyka aktywów.
Staking – Proces blokowania kryptowalut w portfelu w celu wspierania operacji sieci blockchain (zwłaszcza tych opartych na Proof of Stake) i otrzymywania nagród.
Testnet – Sieć testowa blockchaina, służąca deweloperom do testowania nowych funkcji i aplikacji bez ryzyka utraty prawdziwych środków.
Token – Jednostka wartości emitowana na blockchainie (zwykle innym niż Bitcoin), która może reprezentować prawo własności, usługę lub walutę, np. na Ethereum.
Tokenomics – Ekonomia tokenów; odnosi się do zasad zarządzania i dystrybucji tokenów w ekosystemie kryptowalutowym, w tym do ich podaży i popytu.
Transakcja – Przesyłanie Bitcoina lub innej kryptowaluty z jednego adresu na inny, zapisywane w blockchainie.
Validator – Uczestnik sieci blockchain (zwłaszcza w systemach Proof of Stake), który weryfikuje transakcje i tworzy nowe bloki.
Węzeł (Node) – Komputer w sieci Bitcoin lub innej kryptowaluty, który przechowuje kopię blockchaina, weryfikuje transakcje i pomaga w utrzymaniu bezpieczeństwa sieci.
Whale (Wieloryb) – Określenie na osobę lub podmiot posiadający bardzo dużą ilość kryptowalut, zdolny do wpływania na cenę rynkową.
Yield Farming – Strategia w zdecentralizowanych finansach (DeFi), polegająca na maksymalizowaniu zwrotu z aktywów kryptowalutowych poprzez ich pożyczanie lub stakowanie w różnych protokołach.
Znasz już podstawy!
Gratulacje! Poznałeś/aś kluczowe pojęcia ze świata kryptowalut. Teraz, gdy masz solidną wiedzę, czas na praktykę i założenie swojego pierwszego portfela kryptowalutowego.